3 Niesamowite Polki, sławne i uznane na świecie, o których w Polsce nikt nie pamięta
Jako Polacy dopiero odkrywamy swoje i zaczynamy się nim cieszyć. “Cudze chwalicie, swego nie znacie” – to hasło opisuje nas bezbłędnie. Na szczęście wszystko się zmienia, zaczynamy się coraz bardziej doceniać i poznawać – po wiekach lub dekadach historycznych przekłamań.
Mamy na blogu 2 hitowe teksty o 2 zupełnie niesamowitych facetach – Julianie Ochorowiczu – polskim Tesli oraz Jacku Karpińskim – polskim Gatesie, Jobsie i Woźniaku w jednym (choć raczej powinnam napisać, że Gates, Jobs i Woźniak to byli amerykańscy Karpowicze).
Teraz czas na panie.
Poznaj 3 kolejne wspaniałe kobiety, które swego czasu narobiły szumu w świecie, a o których teraz mało kto pamięta.
Oto one:
1. Nina Górniak 1915-1939 – Projektantka mody
Nina Górniak 🙂
Uznana w świecie projektantka tkanin i mody, wizażystka. Osiągnęła sukces w bardzo młodym wieku i był to sukces światowy.
Jej nazwisko znajduje się w encyklopediach sztuki wydanych we Włoszech.
W 2000 r. w Neapolu miała miejsce wystawa „Podróż przez świat mody” – znalazły się na niej kreacje Niny opisane jako „oryginalne i nowoczesne”. Faktycznie, można by je nosić i dzisiaj, bez żadnych modyfikacji.
Nina zrobiła na owe czasy zawrotną karierę – była gwiazdą okładek, pracowała z najlepszymi, a jej stroje, materiały, kostiumy teatralne były rozchwytywane.
Po Wystawie Sztuk Aplikowanych 1934r w Paryżu, jej unikalne, nowatorskie tkaniny zaczęły kupować takie firmy jak Rodier, czy Chanel (miała wtedy 19 lat!).
Tymczasem hasła „Nina Górniak” nie ma nawet w Wikipedii (może ktoś z Czytelników to zmieni?).
Czekamy na wszelkie przejawy twórczości! Pozwól się znaleźć – mamy do tego specjalną kategorię: MIEJSCA -> Muzyka-Książki-Rękodzieło -> Sklepy online 🙂
Jak to się zaczęło?
Nina (Janina) Górniak pochodziła z patriotycznej, świadomej cieszyńskiej rodziny.
Jej ojciec Franciszek Górniak: „Otrzymał tylko podstawowe wykształcenie, skończył szkołę ludową. Obdarzony zdolnościami manualnymi, uruchomił warsztat ślusarski. Dla rodziny chciał jednak lepszego bytu. Kupił z żoną pole w Sibicy pod Cieszynem, uruchomił cegielnię i wybudował piękny dworek w dużym parku.
Ten wyjątkowy przedsiębiorca stworzył największe polskie przedsiębiorstwo na ziemi cieszyńskiej bez pomocy obcego kapitału, a tylko dzięki swojej wyjątkowej pracowitości i talentom organizacyjnym.”
Ich dom tętnił życiem i mieszkały w nim same osobowości. Tata Franciszek to osobna historia, mama Niny – także. Podobnie rodzeństwo. O całej familii przeczytasz tutaj: http://www.bielsko.biala.pl/kalendarz/artykuly/140/nic-dla-siebie.
Ale, wracając do Niny – trudno nie być wyjątkowym w takiej rodzinie…
Nina od małego bardzo udzielała się w harcerstwie. Robiła to z takim zaangażowaniem, że w dowód uznania wzięła udział w światowym zlocie w Anglii.
„Zajęła się tam wystrojem podobozu delegacji HPCz., o czym z zachwytem pisała angielska prasa, podobnie jak o ludowym stroju cieszyńskim, w którym chodziła.”
Nina Górniak najpierw miała pracownię i sklep w Krakowie, potem w rodzinnej Sibicy, gdzie wzorem taty chciała stworzyć rodzinną firmę.
Jak zawsze lokalna patriotka, planowała założyć szkołę tkactwa dla dziewcząt z Zaolzia.
„Tworzyła tylko unikaty, niepowtarzające się wzory na materiałach tkanych z angielskich wełen w najlepszym gatunku. Tkaniny miały geometryczne, ciekawe wzory i żywą kolorystykę. Do projektu dołączała próbki tkanin.”
Zginęła w wieku 24 lat 7 września 1939 roku. Raniona w zbombardowanym pociągu, wzięła ślub na łożu śmierci. Pochowana w nieznanym grobie.
Zbiory, które były w Sibicy, bibliotekę, rodzinne pamiątki, zdjęcia, projekty… Niemcy pieczołowicie spalili na podwórku domu.
Swoją drogą, to ciekawe – co ten naród musi o nas myśleć? Jak bardzo nam zazdrościć, jak bardzo podziwiać w skrytości i jak bardzo się obawiać naszej energii, że pracowicie korzysta z każdej okazji, by zatrzeć wszelkie ślady po polskim geniuszu, talencie i błyskotliwej kreatywności.
Kolejnym takim przykładem jest historia „Gdańskiego Nieba” – polskim fresku z Gdańska skutym co do centymetra, a mimo to odzyskanym, o którym wkrótce napiszę.
Z projektów Niny zachowało się niewiele fotografii, notatek w gazetach i kilkanaście szkiców. Oto jeden z nich – kostium teatralny. Zdaje się, że jest tu morską falą w towarzystwie rybaka 😉
2. Maria Czaplicka 1884-1921 – Badaczka syberyjskich szamanów
Maria Czaplicka
Badaczka Syberii. Pionierka antropologii jako dyscypliny naukowej.
W1912 w Oksfordzie zrobiła z niej doktorat – jako druga osoba w Europie! Później wykłada na tej uczelni jako jedyna kobieta.
W Polsce uczyć się nie mogła (UW przyjmowało kobiety od 1915), ale skończyła te same co Curie-Skłodowska konspiracyjne kursy na Uniwersytecie Latającym. Była podobno niesamowicie zdolna – nauka, a później praca naukowa przychodziły jej z łatwością.
Dlatego też, gdy już studiowała w Londynie, dostała zlecenie na zbadanie syberyjskich ludów – a konkretnie Ewenków (Tunguzów).
W 1914, po tym jak znalazła się na Syberii, nagłówki pierwszych stron gazet krzyczały: Dama przewodzi uczonym, Nieustraszona badaczka, Kobieta z Oksfordu na Syberii.
Maria Czaplicka cały rok przemierzała Syberię, żywiąc się – gdy wszystko kisło i zamarzało – zapasami czekolady. Przetrwała wszelkie skrajne warunki i sytuacje – potrafiła bez jedzenia pokonać 30 km. Odkryła Syberię wcześniej nieznaną, robiąc setki zdjęć i notatek – powstały z tego książki i artykuły znane na całym świecie.
Maria Czaplicka w stroju Ewenków
Jej nazwisko powtarzało się we wszystkich bibliografiach szamanizmu (np. Maria Antoinette Czaplicka “Aboriginal Siberia”). Badała syberyjskie wierzenia magiczno-religijne osnute wokół transowej podróży szamana, który na Syberii bywał kapłanem, lekarzem, a często i wodzem.
„W “My Siberian Year” spotykamy opis seansu szamańskiego z jej udziałem.
“Duchy cię znają” – usłyszała od szamana, do którego zwróciła się z pytaniem, jak będzie się wiodło Polakom, zanim znów się z nimi połączy. Otrzymuje odpowiedź, że po szczęśliwym powrocie do kraju stwierdzi, że “jej trzy domy stały się jednym”.
Jak łatwo się domyślić, w tej przepowiedni Czaplicka rozpoznała zjednoczenie trzech zaborów w roku odzyskania przez Polskę niepodległości.” (źródło: WO)
„My Siberian Year” (1916) to książka pełna „anegdot, egzotycznych ciekawostek i historii mrożących krew w żyłach. Żadna fikcja, prawdziwe doświadczenia wytrwałej Polki.”
Zawsze była bardzo dzielna. Gdy wysłała pierwszą pocztówkę z Anglii, brzmiała ona tak: “Mam językową trudność, ale to nic. Nadto zimno w pokoiku. Ludzie i jedzenie takie inne. Ale to nic”.
Kiedy indziej: “Oksford i Cambridge ogólnie rzecz biorąc nie uznają kobiet, ale ja nie narzekam”
To nic. Nie narzekam. – To był podobno refren jej listów.
Niestety, Maria zawsze była na bakier z pieniędzmi. Na studiach chwytała się wszelkich zajęć, by mieć co jeść. Gdy pieniądze z nagród i stypendiów się skończyły, okazało się, że po wyprawie syberyjskiej tonie w długach.
Po Oksfordzie (musiała odstąpić swoje stanowisko), obiecano jej pracę w Columbia University – to nie wypaliło. Pojechała więc wykładać do Bristolu. Tam z kolei okazało się, że uczelnia nie przedłużyła jej umowy na kolejny rok. Nie zanosiło się także na inną pracę…
Maria, znękana ciągłym brakiem, biedą i długami, nie dała sobie z tym rady i 26 maja 1921 popełniła samobójstwo. Dzień później Oksford podjął decyzję o ponownym jej zatrudnieniu – za dwukrotnie wyższe wynagrodzenie…
A Ty zadbaj o swoją obfitość i ogłoś się na Jasnej Polsce – pozwól się znaleźć ludziom bliskim sobie!
3. Zofia Kielan-Jaworowska 1925-2015 – “Matka” dinozaurów
Zofia Kielan – Jaworowska kiedyś i później 🙂
Legenda światowej paleontologii – odkrywczyni i badaczka dinozaurów oraz dawnych malutkich ssaków (pustynia Gobi). Jej imię i nazwisko dało nazwy dziesiątkom kolejnych pradawnych stworzeń, np. Kielanodon, Kielantherium, Zofiabaatar, Zofiagale, Indobaatar zofiae…
Nie tylko zośki i kielanki wypełniły panteon odkryć pani profesor. Odkryła ona m.in. dinozaura, którego pazury miały 25 cm, a całość szacuje się na 12-14 m – tego nazwała Deinocheirus mirificus, czyli “strasznoręki przedziwny”.
Inny unikat w karierze Zofii Kielan-Jaworowskiej, to jedyny znany w paleontologii przypadek odkrycia dinozaurów uśmierconych, a następnie skamieniałych podczas walki!
Jasna Polska jest dla Ciebie 🙂 Witamy tu każdy przejaw kreatywności 🙂
Dokonała także sensacyjnego odkrycia pierwszych ssaków łożyskowych, obalając teorię, że pojawiły się one dopiero po wyginięciu dinozaurów. Później zajęła się ich badaniem – odkrywając budowę mózgu, sposób poruszania się i odżywania.
Brała udział w Powstaniu Warszawskim. Jej rodzice ukrywali Żydów, za co cała rodzina (rodzice, Zofia i jej siostra) otrzymali medal Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.
W styczniu 1945, w związku z utratą zbombardowanego domu, zamieszkała w muzeum zoologicznym i tam zajęła się konserwacją kolekcji paleontologicznych. Od tego wszystko się zaczęło.
Profesor-ka i wykładowca uniwersytetów Harvarda, w Paryżu, Oslo itd. Członek PAN. Opublikowała ponad 200 artykułów naukowych, jest współautorką książki Mammals from the Age of Dinosaurs (Ssaki ery dinozaurów), wydanej przez Columbia University Press w 2004.
W Oslo rozruszała paleontologię do tego stopnia, że Z sennego, staroświeckiego ośrodka zrobiła w Norwegii nowoczesny instytut o światowym znaczeniu (gdy pani Zofia zdobyła posadę profesora w Oslo, jej mąż dopłynął do niej skonstruowanym przez siebie jachtem).
„Park Jurajski” Stevena Spielberga powstał z inspiracji jej dokonaniami – występują w nim spektakularne gady, które odkryła właśnie Zofia Kielan-Jaworowska….
Wspaniali Polacy – jest ich tak wielu!
Na blogu pod tagiem wspaniali Polacy znajdziesz kilka wyjątkowych nazwisk.
Ale, takich postaci jest oczywiście znacznie więcej, np. Józef Hoffman – muzyk i genialny wynalazca, Marian Rejewski – kryptolog od Enigmy, Stefan Drzewiecki – konstruktor łodzi podwodnej.
Zygmunt Wróblewski – uzyskał ciekły tlen, Kazimierz Funk – odkrywca witamin, Kazimierz Prószyński – wynalazca kamery filmowej, Henryk Arctowski – badacz Antarktydy.
A także: Ignacy Domeyko, Ernest Malinowski, Kazimierz Michałowski, Kazimierz Nowak, Stefan Banach, Jan Czochralski, Czesław Tański, Kazimierz Żegleń….
Ta lista nie ma końca!!!!
(I zapewne jest na niej wiele kobiet, niestety do tej wiedzy trzeba się dokopywać).
Może wreszcie zaczniemy uczyć się w szkołach o tej licznej grupie niezwykłych Polaków, którzy dokonywali, organizowali, wynajdowali, wymyślali, kreowali…. wspaniałe rzeczy.
Jeśli mamy zacząć wreszcie siebie lubić i doceniać jako naród, taka wiedza jest nam absolutnie niezbędna.
Jeśli znasz jakąś wyjątkową postać z polskiej historii „3 obiegu” – powszechnie nieznanej i zapomnianej, koniecznie daj znać w komentarzu tutaj na blogu. Napiszemy o niej artykuł z sercem.
Aho!
I czytaj więcej: Jasna Polska radzi – Wspaniały Polaku doceń się sam!

Pomóż Jasnej Polsce, by powstawały kolejne!
Majówkowy BALans w Las Palace
wielkopolskie | PoznańUzdrowienie poprzez zmianę nastawienia (Attitudinal Healing)
Cała Polska | Spotkania online
Zaufaj Swojej Intuicji – Warsztat
mazowieckie | CzarnaMajówka – Sztuka Bycia Sobą – relacje – związki – ja – inni – świat – natura
podlaskie | ŁapiczeFestiwal Jaśniej 2025
dolnośląskie | RudnicaIII Festiwal Natura i zdrowie
dolnośląskie | Moszna ZamekOdkryj swój prawdziwy cel w życiu – dusza – karma – reinkarnacja
warmińsko-mazurskie | LipowoPełnia Życia – Kreta 2024 – taniec, joga, transformacja, relaks, regeneracja
Europa Południowa | Kreta - GrecjaPramen Festival 2025 Kwiat Paproci
małopolskie | BolęcinSzamański warsztat “Śmierć i Odrodzenie”
dolnośląskie | Nowa MorawaSzkoła Tarota terapeutycznego i rozwojowego
mazowieckie | Warszawa
Zafunduj sobie 8 pozytywnych minut i obejrzyj Jasne Wiadomości – najfajniejsze alter newsy z Polski:
Źródła:
Materiały i cytaty o Ninie Górniak:
http://gazetacodzienna.pl/node/88810
Cytaty o Marii Czaplickiej:
http://www.wysokieobcasy.pl/0,0.html